Sommige mensen zijn iets zwaarder dan gemiddeld als gevolg van voedingsfactoren in de eerste levensjaren en genetische invloeden. Deze personen bezitten een hoger natuurlijk gewicht. Ruimte voor de eigen verantwoordelijkheid ligt in de balans tussen energie-inname en energieverbruik. Vaak gaat het mis, omdat overeten een gezonde reactie is op een ongezonde omgeving die je continu verleidt tot het consumeren van calorierijk eten.

Energiebehoefte

Met stabiele isotopen is objectief vastgesteld dat zware mensen meer consumeren dan lichtgewichten. Dit betekent naarmate iemand zwaarder wordt, meer calorieën nodig zijn om dat gewicht te handhaven. Om af te vallen, geldt dat je structureel minder energie moet binnenkrijgen dan je verbrandt. Verder afvallen vereist minder eten en meer beweging, waarbij het lichaamsgewicht steeds moeilijker omlaag gaat en uiteindelijk stabiliseert.

Leptine

Een belangrijke verandering bij toenemend gewichtsverlies vormt de daling van leptine vanuit vetweefsel, waardoor voedselzoekend gedrag en een efficiënter werkend metabolisme worden gestimuleerd. Naast leptine spelen verzadigingshormonen als ghreline een rol. Dit door de maagwand gemaakte hormoon stijgt bij een energietekort en geeft drang tot eten. Vaak herstelt het niveau van leptine niet volledig, wat mede zorgt dat weggewerkte kilo’s met rente terugkomen.

Peptide YY

Naast leptine en ghreline spelen verzadigingshormonen uit de darm zoals peptide YY (PYY) een rol. Signalen van een negatieve energiebalans leiden in de hypothalamus tot de perceptie dat er sprake is van energiegebrek, wat resulteert in een stimulatie van de energie-inname. Zwaarlijvige personen hebben lagere PYY-spiegels dan mensen met een normaal gewicht en dus minder verzadigende activiteit in het bloed.

Afslanken

Als je te zwaar bent, dan heeft tien procent gewichtsafname al een significant effect op verlaging van risicofactoren voor hart- en vaatziekten. Tevens verkleint de kans op diabetes type 2 en kan in veel gevallen medicijngebruik worden verminderd. Een gemiddeld verlies van maximaal een halve kilo per week met een dagelijkse inname van ongeveer 1,5 gram eiwit per kilo lichaamsgewicht is vaak beter vol te houden. Dit advies geldt totdat de natuurlijke grens is bereikt welke per persoon verschilt.

Conclusie

Onze dikmakende omgeving maakt het voor veel mensen lastig om hun streefgewicht te bereiken en vast te houden. Hoe realistischer dit streven, hoe meer kans op behoud van een gezond gewicht. Dubieuze kuurtjes en afvalmethoden zijn vooral gericht op korte termijn resultaten en lucratief voor commerciële zakkenrollers. Bij verandering van spijs blijft motivatie en bewustwording van het eigen gedrag cruciaal voor een goed resultaat.