Knieklachten gaan vaak samen met de diagnose patellofemoraal pijnsyndroom (PFPS). Ongeveer een kwart van alle sporters krijgt ooit te maken met pijn aan de voorzijde van de knie. Veel jonge mensen gaan hieronder gebukt. Een ontsporing van de knieschijf kan door verschillende factoren worden veroorzaakt. Hieronder kun je lezen hoe PFPS is te verhelpen en mogelijk te voorkomen.

Oorzaken PFPS

Veel patellofemorale klachten gaan gepaard met toenemende druk in het kniegewricht en een afwijkend bewegingsverloop van de patella (knieschijf). Vaak nemen klachten toe tijdens activiteiten, waarbij de belasting op het kniegewricht hoog is. Het resultaat is pijn aan de voorzijde van het gewricht of rond de knieschijf tijdens lopen, fietsen of zitten. Ook extrinsieke factoren als overgewicht en overbelasting kunnen zorgen dat je door de knieën gaat.

Dysbalans

Het kniegewricht bestaat uit de knieschijf, het dijbeen (femur) en scheenbeen (tibia). Een ontsporing van de knieschijf kan ontstaan doordat de vastus lateralis harder aan de knieschijf trekt, dan de vastus medialis aan de binnenkant van het dijbeen. Hierdoor wordt de knieschijf naar buiten getrokken en asymmetrisch belast. Platvoeten en X-benen zorgen vaak voor problemen doordat de Q-hoek tussen de kniepees en bovenbeenspieren groter is dan normaal.

Gewrichtsmobiliteit

Belangrijk is het streven naar een optimale spier- en gewrichtsmobiliteit. Bij een beperking is het zinvol om betrokken gewrichten te mobiliseren. Vooral herstel van heupmobiliteit lijkt veel knieklachten te verhelpen. Meestal zijn een zwakke gluteus maximus en gluteus medius het probleem. Krachttraining van de heupspieren richting exorotatie en abductie vermindert de pijn en verbetert de functie in combinatie met oefeningen voor de quadriceps.

Oefeningen

Zowel open als gesloten keten oefeningen zijn effectief bij PFPS. Lokale training van de vastus medialis werkt niet beter dan quadriceps training. Bij reactiviteit kan er in verschillende kniehoeken worden getraind. Weinig patellofemorale druk komt onder meer voor bij oefeningen van volledige extensie naar 20° knieflexie of concentrische heupabductie. Krachtuithoudingsvermogen is van belang.

Pijnvrij trainen

Functionele oefeningen mogen worden uitgevoerd als de knie pijnvrij is en een optimale spier- en gewrichtsmobiliteit bezit. Belangrijk is een goede coördinatie zonder valgisatie van de knie en endorotatie van de heup. Het stabiliseren van de romp en het bekken is noodzakelijk. Opgemerkt moet worden dat een front squat minder belastend is voor de knie dan een back squat. Met het gewicht achter het lichaamszwaartepunt wordt meer nadruk gelegd op de quadriceps.

Conclusie

Zwakte van de heupspieren bij exorotatie, extensie en abductie komt veel voor bij knieproblemen. Met oefentherapie is het daarom verstandig verder te kijken dan de quadriceps en vastus medialis. Niet iedereen is hetzelfde, daarom zijn functionele bewegingstesten belangrijk. Vaak zijn specifieke oefeningen voor de heup en bekkenregio uitstekend om het probleem onder de knie te krijgen.