Buikvet

Onderzoek laat duidelijk zien dat vrouwen om cosmetische redenen vaker last last hebben van overtollig vet dan mannen, terwijl de gezondheidsrisico’s bij mannen met overgewicht meestal aanzienlijk groter zijn. Los van het schoonheidsideaal zijn dikke buiken ongezonder dan stevige heupen. Toch loopt niet elke man of vrouw met overgewicht meteen een gezondheidsrisico mits die maar in beweging blijft.

Gewichtige cijfers

In Nederland heeft ongeveer veertig procent van de volwassenen overgewicht en ruim tien procent vetzucht. Toch heeft niet iedereen die zwaarlijvig is meteen een gezondheidsprobleem. Wanneer de BMI en het vetpercentage bij mensen gelijk zijn, dan kunnen de vetverdeling en het gezondheidsrisico enorm van elkaar verschillen. Uit onderzoek blijkt dat mensen met overgewicht minder gezondheidsrisico lopen als ze fit zijn.

Hormonale factoren

Onder invloed van geslachtshormonen hebben mannen in verhouding veel buikvet. Mannen met een buikje lopen sneller een gezondheidsrisico, dan vrouwen met omvangrijke heupen en dijen. Ook slanke mensen met relatief veel buikvet zitten in de gevarenzone. Na de menopauze houden vrouwen meer vet vast in de buikholte als gevolg van hormonale factoren.

Visceraal vet

Buikvet levert veel vrije vetzuren en ontstekingsfactoren als adipokines die de vaatwanden kunnen aantasten. Visceraal vet is ongezonder dan onderhuids vet op je heupen en benen, omdat het je kans verhoogt op hartkwalen, vaatziekten, insulineresistentie en diabetes. Het risico neemt overigens af door gewichtsverlies en niet door liposuctie. Visceraal vet is vaak moeilijk zichtbaar. Doordat een groot deel opgeslagen zit rondom je organen kunnen slanke mensen van binnen toch dik zijn.

BMI

De Body Mass Index berekent het lichaamsgewicht in verhouding tot je lengte en geeft een schatting van het gezondheidsrisico. Het is echter beter om bijv. de middelomtrek als maat te gebruiken, omdat het niets zegt over vetverdeling en metabole gezondheid. Voor mannen is een middelomtrek onder 94 centimeter gezond, voor vrouwen onder 80 centimeter.

Taille-heup ratio

Een andere maat voor de vetverdeling is de verhouding tussen je taille- en heupomtrek. Dit is de tailleomvang gedeeld door de heupomvang. De buikomvang zegt iets over het abdominale vet en samenhangende insulineresistentie. Voor mannen is een taille-heup verhouding onder 1,0 gezond en voor vrouwen onder 0,9.

Conclusie

Overgewicht betekent niet meteen een gezondheidsprobleem, tenzij je een aandoening hebt. Fitte mensen die (iets) te zwaar zijn, hebben gemiddeld een lagere sterftekans dan mensen met een gezond gewicht die onvoldoende bewegen. Het meten van je BMI blijkt in de praktijk een slechte voorspeller van gezondheidsrisico’s. Hoeveel je ook weegt, let goed op je buik en blijf fit.